بی شک ، رصدخانه ی گرینویچ ،حتی از نظر عوام ، یکی از مشهورترین رصدخانه های دنیا به شمار می آید وعلت آن تاریخ طولانی اش ، اهمیتش برای دریانوردی در زمان تسلط دریایی انگلیس ، و بویژه نصف النهار مبدا و احتساب زمان جهانی است که زمانی بر مبنای موقعیت رصدخانه تثبیت شد. امروزه مهمترین چیزی که توجه مردم را به این محل جلب می کند ، خدمات آن در مورد ساعت که توسط رصد خانه ی سلطنتی گرینویچ ارائه می شود ، نشر سالنامه هایی مانند تقویم نجومی دریایی که برای تهیه تقویم ها ، مساحی و دریانوردی اهمیت دارند ، و نظاره کردن خورشید که از جنبه ی ترافیک رادیویی مورد توجه است. گروهی مرکب از 230 کارمند در این جا در کارهای علمی رسمی در زمینه های ستاره شناسی کلاسیک ، اختر فیزیک و توسعه و تکمیل ابزارهای ستاره شناسی مشارکت د ارند. بنای بزرگ رصدخانه ی اصلی که هم اکنون به عنوان موزه از آن بهره برداری می شود ،در حومه ی لندن ،در محلی به نام گرینویچ ، دارای کتیبه ای به زبان لاتین است. این کتیبه مبین آن است که چارلز دوم ،پادشاه انگلیس ، حامی ستاره شناسی و دریانوردی ، این رصدخانه را در سال 1685 م. بنیان نهاد تا موجب اعتلای علوم شود. پیشرفت دریانوردی به ویژه ، به سبب برخورد با مشکلاتی که در تعیین موقعیت کشتی ها پدید می آمد ، از مشکلات آن دوره بود . درست است که تعیین عرض جغرافیایی از روی ارتفاع ستاره ی قطبی تا زمین ممکن بود ، اما برای تعیین طول جغرافیایی ، مواضع دقیق ستارگان و یک نقطه صفر برای محاسبه ی مختصات ،در اختیار نبود. مساله فوق یکی از وظایفی بود که این موسسه از آغاز تاسیس عهده دار آن شد. محل انتخابی بر روی تپه ای در پارک سلطنتی گرینویچ ، نزدیک رودخانه تایمز قرار داشت. توسعه ی بناها و ابزار ها و تاریخ پیشرفتهای علمی آن با اسامی ستاره شناسان برجسته همراه است. ژ. فلامستید نخستین کسی بود که عنوان ستاره شناس سلطنتی به او اعطا شد. ستاره شناسانی که بعد از وی این عنوان به آنها داده شد عبارت بودند از ادموند هالی ، که پس از تعیین مدار دنباله داری که بعداً به نام وی نامگذاری شد شهرت یافت و ژ.برادلی ، به عنوان بنیانگذار واقعی اعتبار علمی رصدخانه . کار برادلی چنان پیش می رفت که اداره ی سلطنتی رصدخانه تقاضای وی را برای همکاری یک دستیار پذیرفت.
ابزارهای رصدخانه ی گرینویچ برای تعیین مواضع ستارگان نظم یافتند. در آن محل اگر چه تلسکوپ های نجومی شکستی با فاصله ی کانونی زیاد وجود داشت ، ولی وسایل خاص آن عبارت بودند از ربع دیواری و تلسکوپ نصف النهاری متحرک ستاره شناسی. این گونه ابزارها فقط در صفحه ی نصف النهاری قابل حرکتند و مختصات یک ستاره را از روی زمان دقیق و ارتفاع آن به هنگام گذار از نصف النهار تعیین می کنند.
پس از جنگ جهانی دوم ،به دلیل نامناسب شدن شرایط رصد که از توسعه ی حومه ی شهر ناشی می شد ، رصد خانه می بایست به مکانی دیگر انتقال می یافت و موزه ی ملی تایم جایگزین آن بنای تاریخی شد. اکنون بخشی از این موزه برای عموم باز است ولی بیشتر ابزارهای موجود در آن جا ،تنها مشابه اصل آنهاست. با وجود این ، بازدیدکنندگان متعددی ، بویژه ، مجذوب یک وسیله ی اصلی که تلسکوپ نصف النهاری سرجی.بی.ایری ،هفتمین ستاره شناس سلطنتی است ، می شوند. وسیله ی فوق ، از سال 1851 م . متجاوز از یک قرن به اندازه گیری زمانها و ارتفاع عبور به کار گرفته می شده است. بیش از 600000 اندازه گیری با این ابزار انجام شده است. علت جلب بازدیدکنندگان آن است که این وسیله ، نصف النهار مبدأ صفر را تعیین می کند. در این جاست که زمین به دونیمکره ی شرقی و غربی تقسیم می شود و وجود یک نوار مسی که در جلو ساختمان قرار داده شده ، بر این نکته تاکید دارد. یقیناً، محل این نصف النهار فقط با توافق صورت گرفته و از روی خصوصیات ستاره شناسی به دست نیامده است. پس از آن که شماری از تعاریف متفاوت مورد استفاده قرار گرفت ، در سال 1884 م. هیأت بین المللی تعیین نصف النهار در واشینگتن موافقت کرد که طول جغرافیایی ، بر اساس دایره ی نصف النهاری ایری محاسبه شود. با توجه به نکته اخیر ، خط مرجع ، که قبلاً در آن موقع برای بیش از 70 درصد کلیه ی نقشه های دریایی انتخاب شده بود ، بالاخره به رسمیت شناخته شد.
از سال 1948 م. به بعد رصد خانه سلطنتی گرینویچ در قلعه هرست مونسو واقع در جنوب غربی ساسکس ، در فاصله چند کیلومتری ساحل کانال انگلیس قرار گرفته است. این تغییر مکان رصدی بسیار مناسبتری را فراهم کرد ، و چون دانشگاه ساسکس چندان از آن دور نیست ، تماس با سایر موسسهای علمی که شرط لازمی برای پژوهشهای نوین به شمار می آید میسر است . هم اکنون رصد خانه سلطنتی گرینویچ ، از لحاظ اداری ، تحت حمایت هیات پژوهشهای علمی قرار دارد.این هیات مشوق کارهای علمی در انگلستان است.بنا بر این ، قابل درک است که امروزه رصد خانه عهده دار کارهای جامعتری است که بطور کلی ، مسئول ارائه موقعیتهایی برای رصد و تحقیق در ستاره شناسی بریتانیا محسوب می شود. به همین سبب ، برخی از تلسکوپهای کوچکتر به عنوان ابزارهای ملی ، مورد استفاده قرار می گیرند.به ویژه تلسکوپ اسحاق نیوتن که از سال 1967م.به کار گرفته شد . از این نوع تلسکوپها است که زمان رصد با این وسیله ، توسط کمیسیون ویژه ای بر مبنای اهمیت برنامه مورد بحث اختصاص داده میشود. ایستگاه صحرایی رصدخانه ای که در لاپالما ، در یکی از جزایر قناری، واقع شده،مشابه ساختمان رصدخانه فوق است.در سال 1979م. تلسکوپ اسحاق نیوتن که در هرست مونسو بود به لاپالما انتقال یافت تا در آنجا شرایط رصدی بهتری با این وسیله که مجهز به یک آئینه سرویت جدید نیز بود، فراهم شود.
منبع : آشنایی با رصدخانه های دنیا – ترجمه ملک عبدالی
با تلخیص و اضافات
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1615
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!