برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
ناشناس
در : جمعه 18 بهمن 1387 [10:18 ]
تولد و حیات ستاره‌ها در دهانه سیاه‌چاله‌های ستاره‌خوار!
مطالعات و مشاهدات رصدی دکتر فرهاد یوسف‌زاده، اختر فیزیکدان برجسته ایرانی و همکارانش در قلب کهکشان راه شیری، پرده از یکی از باشکوه‌ترین جلوه‌های خلقت برداشته است. مشاهده حلقه‌ای از ستارگان بسیار جوان در حال شکل‌گیری در نزدیکی سیاه چاله مرکزی کهکشان برای نخستین بار که می‌تواند تحولی در تئوری‌های مطرح پیرامون معمای وجود پارادوکس گونه ستارگان جوان در اطراف سیاه چاله‌های عظیم ایجاد کند. دکتر فرهاد یوسف زاده در گفت‌وگویی تلفنی با خبرنگار «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) در تشریح یافته‌های علمی اخیر خود و همکارانش در این زمینه اظهار کرد: یکی از مهمترین مسایلی که در زمینه سیاه چاله‌ها و پیدایش ستارگان توجه اخترشناسان را به خود جلب کرده، وجود اسرارآمیز ستاره‌هایی جوان در محیط متلاطم و پر جزر و مد اطراف سیاه چاله‌هاست. لازمه تشکیل ستاره‌ها این است که جرم گازی که منشاء ستاره می‌شود، خیلی بالا باشد، در حالی که در نزدیکی سیاهچالهها جاذبه بسیار زیاد بوده و محیط شدیدا متلاطم و ناپایدار است. وی گفت: در این زمینه دو تئوری وجود داشته است؛ این که ستاره‌های جوان اطراف سیاه چاله در جای دیگری تشکیل شده و بعد به نزدیکی سیاه چاله مهاجرت کرده‌اند و تئوری دیگر این که این ستاره‌ها در اطراف سیاه چاله به وجود آمده‌اند که مساله این است که چطور توانسته‌اند بر جزر و مد اطراف سیاه چاله غلبه کرده و متراکم شوند. من و همکارانم چند ماه قبل بر اساس مشاهداتی که داشتیم مقاله‌ای ارائه کرده و در آن برای اولین بار مشاهده ستارگانی را گزارش کردیم که درست در نزدیکی سیاه چاله در حال تشکیل هستند.
مشاهده ستاره‌های بسیار جوان در نزدیکی سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری
دکتر یوسف‌زاده تصریح کرد: اگر بپذیریم که ستاره‌ها در جای دیگری تشکیل شده و مهاجرت می‌کنند مشکلات زیادی مطرح می‌شود، چون زمانی که طول می کشد ستاره مهاجرت کند خیلی بیش از عمر ستاره است و البته تئوری‌هایی برای توجیه آن وجود دارد، ولی به هر جهت این مشاهدات نشان داد که ستاره‌هایی در اطراف سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری در فاصله دو تا پنج سال نوری از آن وجود دارند که در همین 10 تا 50 هزار سال اخیر شروع به تشکیل کرده‌اند و علائم موثقی داریم که نشان می‌دهد این ستاره‌ها بسیار بسیار جوان و در واقع در مرحله تشکیل هستند. وی در گفت‌و‌گو با ایسنا خاطرنشان کرد: این یافته خیلی جالب است؛ چون اولا نشان می‌دهد در چنان محیط متلاطمی هم که جزر و مد بسیار زیاد است می‌تواند ستاره به وجود آید و طبیعت صفحه‌هایی را تشکیل می‌دهد که مثل یک رینگ اطراف آن باشند و تشکیل ستاره‌ها را تسهیل می‌کند. اگر چنین صفحاتی باشند و به سرعت بچرخند تشکیل ستاره در آن خیلی راحتتر است تا این که یک ستاره به طور منفرد تشکیل شود و جالب است که در مشاهدات خود چنین صفحاتی را می‌بینیم. دکتر یوسف‌زاده تصریح کرد: این ستاره‌ها بزرگتر از خورشید ما هستند ولی الان پرتواستار هستند، یعنی هنوز گازهایی اطراف آنها وجود دارد، فاقد سیاره بوده و وزن بالایی (حدود 20 برابر خورشید) دارند که به همین دلیل سریع تشعشع کرده و حداکثر سن آنها به پنج تا 10 میلیون سال خواهد رسید و پس از آن یا منفجر و سوپر نوآ می‌شوند یا به سیاه چاله‌هایی کوچک تبدیل می‌شوند.
حلقه‌ای از چندین نسل ستاره در اطراف سیاهچاله مرکزی کهکشان ما
وی افزود: نکته جالب اینجاست که در کنار این ستاره‌های بسیار جوان، ستاره‌هایی با سن بالاتر را هم می‌بینیم که نسل گذشته آنها هستند که نشان می‌دهد، آن ستاره‌ها هم مثل این ستاره‌های جوان در همان رینگ اطراف سیاه چاله مرکزی کهکشان راه شیری به وجود آمده‌اند، چون ستاره سازی فرایندی پیوسته است.
سیاهچاله مرکزی کهکشان ما، آزمایشگاه تحولات کیهانی
استاد ایرانی دانشگاه «نورث وسترن» در ادامه درباره روند ادامه تحقیقات خود گفت: تحقیقات من به دو حوزه متمرکز خواهد شد یکی این که چه طور ستاره‌ها در آن محیط که با جاذبه بسیار بالاست تشکیل می‌شوند که هم از لحاظ تئوری و هم رصدی بسیار جالب است، چون سیاه چاله مرکزی ما تنها جایی است که می‌توان چنین مشاهدات و بررسی‌هایی را انجام داد و در واقع می‌تواند آزمایشگاهی برای رصدهای این چنینی و بررسی پدیده‌هایی باشد که مطمئنا در سایر کهکشان‌ها هم وجود دارد ولی به دلیل فاصله زیاد قابل مشاهده نیست. من تقریبا نصف زمان خود را به این تحقیقات اختصاص داده ام و پروپوزال‌های مختلفی را برای تحقیق در این زمینه می‌نویسم.
وی تصریح کرد: مطالعات کیهان شناسی چنین یافته‌های جالبی را باید دنبال کرد. ستاره‌هایی که داریم صحبت می‌کنیم در فاصله دو تا پنج سال نوری از سیاه چاله مرکزی هستند، بخش دیگر تحقیقات من به شعله‌های خروجی از سیاه چاله اختصاص دارد که درست در نزدیکی سیاه چاله هستند که جاذبه فوق‌العاده بالاست و هم از لحاظ تئوری و هم رصدی با چند تلسکوپ مختلف در حال بررسی آنها هستیم و اتفاقا کمپینی در آوریل 2009 داریم که سعی می‌کنیم چند تلسکوپ دیگر را بگیریم، علاوه بر آن کارهای دیگری هم دارم که مربوط به حوزه سیاه چاله‌ها نیست.
معماهای نبود جت گازی در اطراف سیاهچاله مرکزی راه شیری
دکتر یوسف‌زاده در گفت‌و‌گو با ایسنا خاطرنشان کرد: یکی از ویژگی‌های سیاهچالهها این است که مواد ورودی آنها، بخشی جذب سیاه چاله شده و وزن آن را افزایش می‌دهد و مقداری از آن به صورت جتی از گازها خارج می‌شود اما نکته عجیب در مورد سیاه چاله مرکزی کهکشان راه شیری نبود چنین پدیده‌ای در آن است. در ادامه این تحقیقات در تلاشیم سازوکار شکل گیری جت گازی سیاهچالهها و علت نبود آن در سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری را بررسی کنیم.
سیاه‌چاله‌ای چهار میلیون بار سنگین‌تر از خورشید در قلب کهکشان راه شیری
وی گفت: این یکی از رازهایی است که خیلی از اخترشناسان روی آن کار می‌کنند که چطور است از سیاه چاله‌ای که می‌دانیم چهار میلیون برابر وزن خورشید و خیلی سنگین تر از سیاه چاله‌های کهکشان‌های دیگر است نور چندانی خارج نمی‌شود و تئوری‌های مختلفی در این زمینه مطرح شده است. دکتر یوسف‌زاده در پاسخ به سوال که وزن زیاد سیاه چاله مرکزی کهکشان ما چگونه مشخص شده است، اظهار کرد: این کار بر اساس ستارگان اطراف آن انجام می‌شود. مثل وزن خورشید که براساس سیارات اطراف آن محاسبه شده است. وی خاطر نشان کرد: اگر زیاد به کهکشان غذا ندهید طبعا نور کمی از آن خارج می‌شود، ولی عجیب این جاست که اطراف سیاهچاله مرکزی کهکشان راه شیری گازهای خیلی زیادی وجود دارد و چون نور زیادی از آن خارج نمی‌شود، می‌توانیم تشعشعاتی را که برای مدت کوتاهی خارج می‌شود بررسی کرد در حالی که اگر نور خیلی زیادی از آن خارج می‌شد، خیلی مشکل بود که شعله‌هایی که مدت کوتاهی از آن خارج می‌شوند را مشاهده کرد. در واقع وضعیت خاص سیاه چاله مرکزی کهکشان راه شیری امکان مطالعاتی را برای اخترشناسان فراهم کرده که در شرایط عادی میسر نیست. الان می‌دانیم این شعله‌ها خیلی نزدیک EVENT HORIZEN (افق رویداد) سیاه چاله هستند و به تدریج به اتفاقاتی که درست در نزدیک این بخش از سیاه چاله می‌افتد دست یابیم.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!