ساختار بسیاری از ویروسها با میکروسکوپ الکترونی روشن شده است. برای مثال، ویروس موزاییک توتون ذرهای است که حدود 300 نانومتر طول و 15 نانومتر قطر دارد. این ویروس یک ملکول RNA به طول بیش از 600 باز دارد. کپسید یا پوشش آن از بیش از 2 هزار ملکول پروتیین همانند ساخته شده است که با تقارن مارپیچی به دور ملکول RNA چیده شدهاند.
معمولترین شکل ذرههای ویروسی یک بیستپهلو است. بیستپهلو کارآمدترین آرایش با تقارن مکعب است که میتواند بیشترین تعداد زیرواحد همانند را داشته باشد تا یک غلاف محافظ با بیشترین گنجایش درونی را بسازد. از ویروسهای بیستپهلو میتوانند بسیاری از ویروسهای سرماخوردگی، فلج کودکان، آبله مرغان، تب خال، زگیلهای انسانی، انواع بسیاری از ویروسهای سرطانزا و بسیاری از بیماریهای گیاهای مانند موزاییک خیار، موزاییک سیب و لکهدارشدن غلاف لوبیا را نام برد.
ویروسهای دراز با آرایش مارپیچی مانند ویروس موزاییک توتون در میان ویروسهای گیاهی بسیار معمول هستند. اغلب حالت یک مارپیچ شل را دارند و به مانند رشتههایی انعطاف پذیر به نظر میرسند. برخی ویروسهای گیاهی و جانوری که رابدوویروس نامیده میشوند به مانند فشنگ به نظر می رسند و در بیرون خود یک پوشش لیپوپروتیینی (آمیزهی لیپید و پروتیین) دارند.
یک نوع از باکتریوفاژها که فاژ تیفور (T4) نامیده میشود نسبت به ویروسهای دیگر ساختار پیچیدهتری دارد. هر فاژ تیفور حدود 100 نانومتر طول دارد و دست کم از پنج پروتیین جداگانه ساخته شده است که به صورت زیرواحدهای تکراری بخشهای ویروس را میسازند: سر ششگوش، دم، غلاف انقباضی، صفحهی پایهی دم و رشتههای دم.
ملکول دراز DNA درون سر ششگوش فاژ تیفور پیچیده است. این DNA فقط ژنهای پروتیینهای ساختمانی فاژ را در خود ندارد، بلکه ژنهای پروتیینهای دیگری مانند ژن آنزیم لیزوزیم را در خود دارد. این آنزیم باعث پاره شدن باکتریها در پایان چرخهی آلودگی به ویروس میشود تا ذرههای جدید بتوانند باکتریهای دیگر را آلوده کنند.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!