منو
 صفحه های تصادفی
کاربرد انگیزه‌های درونی
دارایی جاری
نظریه مدل
دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه علامه طباطبایی
مقام مادر امام جواد علیه السلام
امام علی علیه السلام زاهد ترین افراد امت
جمال‌الدین اسدآبادی
درجات ایمان سلمان و دوستی امام علی علیه السلام
مرحله پنجم سلسله صفویه-کشتارها و قتل و خونریزی های داخلی و پیامدهای ناشی از این سلسله
یک عطرافشان بسازید
 کاربر Online
774 کاربر online
 : نجوم
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از صفحه قبلی اقدام کنید.   کاربر offline دبیر گروه نجوم 3 ستاره ها ارسال ها: 1615   در :  جمعه 12 خرداد 1391 [04:19 ]
  عبور سیاره ناهید از مقابل قرص خورشید در صبح روز 17 خرداد 1391 - قسمت اول: اطلاعات قبل از عبور
 

عبور سیارات از مقابل خورشید یکی از پدیده های قابل توجه در نجوم است که مورد توجه زیاد منجمین حرفه ای و آماتور قراردارد. یکی از عوامل مهمی که این پدیده را مورد توجه قرار می دهد، تعداد کم سیارات عبور کننده است. واقعیت این است که در منظومه شمسی فقط دو سیاره بین زمین و خورشید قرار دارند و بقیه سیارات دورتر از زمین نسبت به خورشید قرار گرفته اند. به عبارت دیگرآنها هیچگاه نمی توانند بین زمین و خورشید قرار گرفته و باعث عبور شوند. در نتیجه فقط عبور توسط این دو سیاره، تیر و ناهید رخ می دهد. از طرف دیگر، سیاره تیر یا عطارد بسیار به خورشید نزدیک است و به دلیل فاصله بیشتر از زمین و کوچکی خود سیاره و سرعت زیاد آن به دور خورشید، خیلی مورد توجه آماتورها قرار ندارد چون رصد آن ابزارهای ویژه ای نیز می طلبد . اما سیاره ناهید، به دلیل نزدیکی به زمین و بزرگ بودن خود سیاره دارای اندازه زاویه ای نسبتاً خوبی است و عبور آن از مقابل قرص خورشید با ابزارهای ساده رصدی قابل مشاهده است و اندازه گیری از نظر ثبت کنتاکتها و عکاسی وفیلم برداری و دیگر فعالیتها به سادگی امکان پذیر است. حرکت کندتر سیاره ناهید نسبت به سیاره تیر، زمان عبور را بیشتر کرده و این باعث می شود تا ثبت رد عبور توسط راصدهای مختلف با دقت بالا انجام شود و پارالاکس بسیار دقیق به دست آید و محاسبات مختلف قابل انجام باشد. اما با همه موارد خوبی که از عبور سیاره ناهید از مقابل قرص خورشید گفته شد، متاسفانه این اتفاق تقریباً در هر قرن دو بار نزدیک به هم و با فاصله حدود 8 سال اتفاق می افتد و دیدن مجدد این پدیده تقریباً در 105 سال بعد قابل مشاهده است . حال باید گفت که این البته پدیده در هشت سال قبل اتفاق افتاده است. چه ما مشاهده کرده باشیم و چه مشاهده نکرده باشیم. عبور سیاره ناهید از مقابل خورشید که درتاریخ 17/3/1391 اتفاق خواهد افتاد، قطعاً آخرین عبور سیاره ناهید در قرن جاری است و نوبت بعدی آن درقرن آینده اتفاق خواهد افتاد. اما این عبور از همه مناطق کره زمین به طور یکسان قابل مشاهده نیست. بعضی از قسمتها اصلاً این عبور را نخواهند دید. بعضی از قسمتهای زمین این را در درصدهای بین 1 % تا 100% خواهند دید. بعضی از قسمتهای زمین همه عبور را 100% خواهند دید. اغلب، کشورها یا مکانهایی که 100% عبور را مشاهده کنند، قابلیت انجام فعالیتهای علمی را خواهند داشت. در عبور روز17/3/1391 در کشور ماحدود 50% از عبور قابل مشاهده است . اما در کشورهای دیگری مثلا مانند اندونزی، این عبور از ابتدا تا انتها کاملاً و 100% قابل مشاهده است. در کشور ما، هنگامی که خورشید طلوع می کند تقریبا نیمی از عبور گذشته است. هر قدر که به شرق کشور نزدیکتر باشیم به دلیل طلوع زودتر خورشید، زمان بیشتری از عبور را خواهیم دید. بنا بر این گروه های نجومی، بیشتر به سمت شرق کشور می روند . زمان این عبور حدود شش ساعت است و تقریبا نیمی از این زمان پس از طلوع خورشید فابل مشاهده است.
آنچه که بیش از همه برای آماتورها باید مهم باشد، سلامتی چشم آنها است. اگر چه برای مشاهده این پدیده از ابزارهای ساده استفاده می شود. ولی این به معنای استفاده از وسیله معمولی نیست. مثلاً استفاده ازcd و فایل آلومینیمی و شیشه جوشکاری و یا شیشه ساده ای را که دود اندود کرده باشند، وسایل مناسبی نیستند و بسیاری از طول موجهای خطرناک خورشید برای چشم ما، از این وسایل عبور می کند، این نکته مهم است که این گونه وسایل فقط شدت نور خورشید را کاهش می دهند ولی توان فیلتر کردن طول موجهای خطرناک خورشید را ندارند.
بهترین و ساده ترین وسیله استفاده از فیلتر مایلار است که امروزه تقریباً از همه فروشگاههای فروشنده تجهیزات رصدی و با قیمت مناسب قابل تهیه است. و یا فیلترهای خورشیدی که در مجموعه ابزارهای جنبی تلسکوپها قرار دارد. بیشترین صدمه زمانی به چشم وارد می شود که از وسیله هایی استفاده کنیم که شدت نور را بسیار کاهش دهد ولی توان فیلتر کرده طول موجهای خطرناک برای چشم ما را نداشته باشد و ما بدون توجه به این خطر، خورشید را مشاهده کنیم. پس اول ایمنی، بعد مشاهده. امید است دانش آموزان و علاقه مندان به نجوم، این روز به یاد ماندنی در طول عمر را به خاطره ای زیبا تبدیل کنند. انجام فعالیتهایی مانند ثبت کنتاکتها( در مقاله بررسی کاهش دما بعد از کنتاکت سوم در گرفتهای کلی خورشید در همین صفحه به طور کامل توضیح داده شده است) و عکاسی یا فیلم برداری از مراحل مختلف عبور سیاره ناهید از مقابل خورشید و ارسال این اطلاعات برای سایت رشد و دیگر سایتهای نجومی، کمک زیادی به دقت محاسبات خواهد کرد. لازم به توضیح است که این محاسبات به اندازه گیری فاصله بعضی از سیارات و خورشید مربوط می شود و این در عبور سیاره زهره از مقابل خورشید کاملاً به صورت تجربی اندازه گیری می شود و آنگاه این اندازه ای به دست آمده از طریق تجربی با اندازه گیری های به عمل آمده توسط ماهواره ها مقایسه خواهد شد. ما در سایت رشد منتظر گزارشات شما دانش آموزان و علاقه مندان به دانش نجوم و ستاره شناسی به ویژه عبور سیاره ناهید از مقابل قرص خورشید هستیم. ادامه این نوشتار در زمانی دیگر بعد از عبور سیاره ناهید خواهد بود.
غلامحسین رستگارنسب، دبیر گروه نجوم سایت رشد

  امتیاز: 0.00