لایه ازون بر فراز قطب شمال که از ساکنان زمین در برابر پرتوهای خطرناک فرابنفش خورشید محافظت می‌کند زمستان گذشته به نازکترین حد خود از زمان ثبت داده‌های مربوط به ضخامت این لایه ، رسید. بر اساس تحقیقی که پژوهشگران دانشگاه کمبریج در انگلستان انجام داده‌اند ازدیاد آلودگی هوا تا حد زیادی در کاسته شدن از ضخامت سپر محافظ لایه ازون بالای جو زمین نقش دارد. در ارتفاعات بالای جو از میزان این لایه تا ۵۰درصد کاسته شده است.
در گزارش محققان دانشگاه کمبریج که هفته گذشته انتشار یافت تاکید شده است که بر خلاف تصور قبلی، در وضع لایه ازون بهبودی پدید نیامده و این امیدواری که شکاف پدید آمده در این لایه خود بخود ترمیم خواهد شد، تحقق نیافته است.
به اعتقاد تهیه‌کنندگان گزارش حتی اگر اقدامات پیشگیرانه مناسب از امروز به مورد اجرا گذارده شود بازهم ترمیم کامل لایه ازون به ۵۰سال زمان نیاز دارد. یکی از عواملی که زمستان گذشته به تشدید شرایط نامطلوب این لایه کمک کرد ازدیاد شمار ابرهای استراتوسفری در فاصله ۲۵کیلومتری بالای جو زمین بود. این ابرها که در میانه لایه اوزون جای می‌گیرند زمینه را برای انجام واکنشهای شیمیایی تخریب‌کننده این لایه فراهم می‌آورند. زمستان گذشته شمار این ابرها نسبت به سالهای قبل به مراتب بیشتر شده بود.
در گزارش محققان دانشگاه کمبریج عنوان شده است که در ماه مارس (فروردین) هوای بالای قطب شمال که حجم لایه ازون آن به پایین‌ترین حد رسیده بود به سمت اروپا به حرکت درآمد و به این ترتیب خطر ابتلا به سرطان پوست و آفتاب سوختگی را در سطح این قاره به شدت بالا برد.
اتحادیه اروپا با تخصیص یک بودجه ۱۱میلیون پوندی در صدد است رابطه بسیار پیچیده بین کاهش لایه ازون و ازدیاد آلودگی هوا را مشخص کند. هفته گذشته در نشست انجمن زمین شناسی اتحادیه اروپا که در وین برگزار شد گزارش دانشگاه کمبریج در مورد رابطه میان این دو عامل مورد بررسی قرار گرفت. شرکت‌کنندگان در این نشست خاطر نشان کردند که مواد شیمیایی تخریب‌کننده ازون عمری طولانی دارند و چگالی آنها در جو زمین تا مدتهای مدید در تراز بالایی باقی خواهد ماند.
ازدیاد گازهای گلخانه‌ای در سطح زمین که محصول سوزاندن سوختهای فسیلی به اشکال مختلف است موجب بالا رفتن دمای جو در طبقات پایین‌تر آن می‌شود. اما دمای ابرهای استراتوسفری در طبقات بالای جو رو به کاهش گذارده است. در نتیجه این امر لایه‌های جو در ارتفاع ۱۴تا ۲۶کیلومتری با مقدار زیادی ابرهای منجمد و یخ زده مواجه می‌شوند که به تخریب ازون موجود در این لایه‌ها کمک می‌کند.
تخریب لایه ازون موجب می‌شود بخش بیشتری از پرتوهای مخرب فرابنفش به سطح زمین برسد. این پرتوها می‌تواند سبب بروز سرطان پوست، ناراحتی‌های چشمی مانند آب مروارید و تضعیف واکنش دستگاه ایمنی بدن در برابر میکربها و ویروسها شود. ازدیاد پرتو فرابنفش همچنین بر فرایند فتوسنتز گیاهان تاثیر می‌گذارد و باعث کاهش حجم محصول غلات و کوچکتر شدن اندازه دانه‌های آنها می‌شود. تابش مداوم این پرتوها همچنین به موجودات ذره بینی در اقیانوسها موسوم به پلانکتونها که در زنجیره غذایی و نیز ذخیره‌سازی کربن نقش مهمی ایفا می‌کنند، آسیب جدی وارد می‌آورد.
منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی
امتیاز: 0.00
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از
صفحه قبلی
اقدام کنید.
تحقیقات جدید نشان می‌دهد افزایش سطح گاز دی‌اکسید کربن در جو زمین سبب افزایش طول عمر زباله‌های فضایی در مدار کره زمین شده است. به گزارش سایت اینترنتی `بی‌بی‌سی‌نیوز`، محققان مرکز ملی تحقیقات جوی آمریکا اعلام کردند انتشار گاز گلخانه‌ای دی‌اکسیدکربن سبب خنک شدن تدریجی و انقباض لایه بالایی جو به نام `ترموسفر` که در ارتفاع ۸۵کیلومتری از سطح زمین قرار دارد می‌شود و شبیه‌سازی‌های انجام گرفته نشان می‌دهند در پی این وضعیت تا سال ۲۰۱۷حدود سه درصد از چگالی این لایه از جو زمین کاسته خواهد شد.
کاهش غلظت جو در این لایه‌های بالایی سبب می‌شود ماهواره‌هایی که در این ارتفاع قرار دارند و علاوه بر آنها زباله‌های فضایی، عمر بیشتری داشته باشند. این بدان معناست که هرچند با کاهش غلظت لایه‌های بالایی جو عمر ماهواره‌ها افزایش می‌یابد اما خطر برخورد زباله‌های فضایی با آنها نیز بیشتر می‌شود.
این مطلب که وجود دی‌اکسید کربن در لایه‌های پایینی جو سبب افزایش دما شده و وجود این گاز در لایه‌های بالایی دارای اثر خنک‌کننده است، یکی از ویژگی‌های شیمیایی شگفت‌انگیز جو زمین است. به گفته محققان، دی‌اکسید کربن در لایه‌های پایینی جو سبب گیر افتادن پرتوهای مادون‌قرمز شده و در پی ایجاد پدیده `گلخانه‌ای` سبب افزایش دما می‌شود.
این در حالی است که در ارتفاعات بالاتر، چگالی کمتر جو سبب برخوردهای کمتر مولکولهای گازها با یکدیگر می‌شود و در پی آن مولکولهای دی‌اکسیدکربن ( (CO2می‌توانند پرتوهای مادون‌قرمز را به خارج از جو زمین بازتاب کنند و سبب کاهش دما شوند. به گفته `رابرت دیکینسون` پروفسور موسسه فناوری جورجیا در آتلانتا، در بخش `ترموسفر` چگالی جو حدود یک میلیاردیوم چگالی جو در سطح زمین و شرایط تقریبا مشابه شرایط وضعیت خلاء است اما باز در همین شرایط هم مولکولهای اندک گازها دارای آثار مشخص خود هستند.
پدیده سرد و رقیق شدن لایه‌های بالایی جو با افزایش گازهای گلخانه‌ای رو به افزایش است و با ادامه روند فعلی غلظت نواحی بالایی جو تا پایان دهه آینده ۳درصد کاهش خواهد یافت.
ماهواره‌هایی که تنها چند صد کیلومتر از زمین فاصله دارند و همچنین ایستگاه فضایی بین‌المللی، هر از چند گاهی برای خنثی کردن اثر اندک اصطکاک با جو بسیار رقیق در آن ارتفاعات، مجبور هستند با استفاده از موتورهای کوچک خود به تنظیم مسیر حرکتشان اقدام کنند که با توجه به رقیق‌تر شدن لایه‌های بالایی جو در سالهای آینده، این مشکل کم‌رنگ‌تر می‌شود.
در همین حال، عمر هزاران زباله فضایی کوچک و بزرگ موجود در جو زمین نیز افزایش می‌یابد و احتمال برخورد آنها با ماهواره‌ها و سفینه‌ها بیشتر می‌شود. پنجاه سال فعالیتهای فضایی انسان سبب انتشار حجم عظیم زباله‌های ریز و درشت فضایی، از باک سوخت سفینه‌ها گرفته تا تجهیزات مورد استفاده فضانوردان، در مدار زمین شده است.
تخمین‌های انجام گرفته از چرخش حدود ۱۰۰هزار زباله با ابعاد یک سانتیمتر و یا بیشتر در مدار زمین خبر می‌دهند. این اشیاء با سرعت چند هزار کیلومتر در ساعت، دور زمین می‌چرخند که برخورد هر کدام آنها با سفینه‌ها و یا فضانوردانی که راه‌پیمایی‌های فضایی انجام می‌دهند، عواقب وخیمی در پی خواهد داشت.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 1813
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!