منو
 کاربر Online
923 کاربر online
 : نجوم
برای پاسخ دادن به این ارسال باید از صفحه قبلی اقدام کنید.   کاربر offline دبیر گروه نجوم 3 ستاره ها ارسال ها: 1615   در :  دوشنبه 26 اسفند 1387 [17:28 ]
  متغییر ها
 

تعداد ستارگان کهکشان ما نزدیک به یک بلیون است و با توجه به اینکه در کیهان هزاران کهکشان شبیه به ما وجود دارد باید راهی برای دسته بندی ستارگان موجود در کیهان پیدا کنیم که مطالعه سیر تکامل آنها را ساده تر کند .یکی از این روشها استفاده از نمودار H-R است كه به آن اشاره مي شود.
نمودار هرتسپرونگ- راسل
این نمودار قدر ستاره(محور عمودی) را بر حسب رده طیفی(محور افقی) آن ترسیم می کند. بیشتر ستارگان در نوار باریکی که رشته اصلی نام دارد قرار گرفته اند این اجرام نسبتا پایدارند و درخشندگی آنها در طی مدتها تغییر زیادی نمی کند و خورشید هم جزء همین دسته است. اما نوع دیگری از ستارگان وجود دارند که به نام متغییر ها مشهورند و در نمودار H-R خارج از قسمت ستارگان رشته اصلی قرار دارند.
یک ستاره با به پایان رسیدن سوخت هیدروژن خود تعادل اولیه خود را از دست می دهد بخش ها ی بیرونی ستاره سرد و منبسط می شوند و دوباره به طرف مرکز ستاره منقبض می گردد. این تغییرات به طور مرتب تکرار میشوند. این نوع اجرام در قسمت بالایی نمودار H-R قرار دارند. ستارگان متغییر به چند دسته تقسیم میشوند متغیر های قیفاووسی، متغیر های RR شلیاقی و متغیر های طولانی دوره .
متغیر های قیفاووسی:
این متغیر ها تغیرات واضحی را از خود نشان می دهند و نام آنها از روی ستاره دلتا قیفاووس بر داشت شده است .معمولا روند تغییر نورانیت آنها بسیار منظم بوده و تغریبا در تمام چرخه ها یکسان است و تغییرات روشنایی آن به این صورت است که ابتدا نورانیت آنها در طی مدت کوتاهی بسیار زیاد می شود و سپس در طی چند روز کاهش می يابد .تعداد قیفاووسی های بلند دوره کم است در سال 1914تحقیقاتی در مورد این متغیر ها توسط هنریتا لیویت انجام گرفت. این تحقیقات نشان می داد قیفاووسی های کوتاه دوره در مقایسه با قیفاووسی های بلند دوره دارای قدر مطلق کمتری بودند.
از آنجایی که این تحقیقات از ستارگان ابر ماژلانی انجام شده بود نیازی به محاسبه فاصله تک تک این ستارگان از خورشید نبود و با برابر بودن فاصله ستارگان مورد بررسی و با منطبق کردن آنها بر روی نمودار قدر ظاهری و دوره تناوب می توان داده هاي ارزشمندی را به دست آورد .
در اینجا به رابطه ای می رسیم که در آن میتوان با دانستن دوره تناوب و درخشندگی به فاصله ستاره دست پیدا کرد .این رابطه به صورت
M=m+ 5 - 5 log Dps
که در آن( m)قدر ظاهری و( M) قدر مطلق وdps فاصله برحسب پارسک است. یک نمونه از این متغییر ها ستاره اتا عقاب با دوره تناوب 7.18 روز است.
متغیر های RRشلیاقی:
دوره تناوب این دسته از متغییر ها بسیار کوتاه است به طوری که بلند ترین دوره تناوب شناخته شده از آنها تنها برابر 30 ساعت است و کوتاه ترین آنها برابر یک ساعت و نیم این متغیر ها در جایی از نمودار قرار دارند که عمر ستارگان آن نواحی چند ملیارد سال است و نورانیت تمام متغیر های RRشلیاقی تغریبا یکسان است . اولین ستاره از این نوع در صورت فلکی شلیاق کشف شد و دلیل نامگزاری آنها هم همین است چون بعضی از این متغیر ها در خوشه های کروی که دارای سن بیشتری هستند و به مرکز کهکشان نزدیکترند از آنها به عنوان ابزاری برای سنجش فاصله این خوشه ها استفاده شده است .
متغیر های بلند دوره :
این گونه متغیر ها معمولا دارای تغیر نورانیت بسیار زیاد تری نسبت به متغیر های قیفاووسی هستند و منحتی نور این متغییر ها در طی هر دوره یکسان تکرار نمی شود و این ناهمخوانی هم در شکل منحنی و هم در میزان نورانیت ستاره از بیشترین حالت تا کمترین حالت دیده میشود . به طور متوسط به اندازه 3 یا 4 قدر تغییر درخشندگی دارند و دارای دمای سطحی حدود K3000 هستند. تحقیقات نشان میدهند که این متغییر ها هم در میان ستارگان پیر و هم در میان ستارگان جوان یافت می شوند ولی با این تفاوت که ستارگان متغیر بلند دوره جوان دارای جرم بیشتری نسبت به متغیر ها پیرتر در همین گروه دارند. به عنوان مثال می توان به ستاره میرا در صورت فلکی قیطس اشاره کرد که قدر آن در پر نور ترین حالت به 1.5 و در کم نور ترین حالت به حدود 9+ می رسد و دارای دوره تناوب 332روز است .

تصویر

  امتیاز: 0.00