قبل از آنکه اولین سلسله پادشاهی ایرانی که از نژاد آریا بودند خاندانی به نام ماد را به پایتختی همدان کنونی ایجاد کنند که حتی بتوانند بزرگترین قوم سامی نژاد را در بین النهرین (میان رودان)و آسیای غربی را به نام آشوریها رابه کلی نابود سازند ،اقوام زیادی که اکثراً از نژاد آریا بوده و در فلات ایران به صورت ملوک الطوایفی حکومت میکردند معرفی میکنیم .مهم ترین آنها عبارت بودند از:
1- «اورارتوها» (urartians) که به آراراتی هم مشهورند زیرا در حوزه کوههای آرارات و جنوب قفقاز و در محل ارمنستان کنونی زیست میکردند و قدرت سیاسی نظامی آنها تا اطراف دریاچه اورمیه گسترش یافت. این قوم آریایی نژاد بودند و همواره با آشوریها برخورد نظامی میداشتند .
2- «هیتی‌ها» (hittites) از مردمان شمال غربی ایران بودند که موطن آنان منطقه رود «هالیس» (halys) (قزل ایرماق کنونی) در خاک ترکیه بود و پایتخت آنها در منطقه «بوغازکوی» در نزدیکی آنکارا بود. امپراتوری هیتی نیز به نوبه خود یک ملوک الطوایفی بود زیرا قوم «میتانی» (mitanni) که شاخه‌ای از آن قوم بودند در آن حدودحکومت داشتند.میتانی ها و هیتی ها آریایی نژاد بودند آنان گهگاه مزاحم کوه نشینهای غرب زاگرس و مردم اوراتور و آشور میشدند.
3- «هوری ها»(horrieans)که این قوم بین دریاچه اورمیه و کوههای زاگرس ساکن بودند و در اواخر قرن هشتم به بین النهرین حمله بردند و مرکز حکومت آنها در «اوزما»در محل دیار بکر کنونی بوده است و مورخین درباره نژادآنها یک زبان نبوده اند ولی بعضی اظهار نظر کرده اند که جزیی از گروه آریایی بوده اند .
4- «کاسی‌ها» (kassites) اقوام آریایی مقیم در دامنه زاگرس و اجداد قوم لر هستند. آنها مدتها منطقه کردستان را نیز زیر سلطه خود داشته‌اند. مورخین عقیده دارند که مادها که بهترین پرورش‌دهنده اسب بوده اند ، طرز اهلی کردن اسب را ، کاسی ها از مادها آموخته و بالاخره مردم میان رودان (بین النهرین) نیز تربیت اسب را از اقوام کاسی آموخته‌اند.
5- «گوتی‌ها» (guttians) این قوم با عیلامی‌ها قرابت داشته‌اند و با قوم «لولوبی» (lulubians) در اطراف دریاچه اورمیه و شمال سر پل ذهاب زندگی میکردند ولی اکثر لولوبی‌ها در غرب دریاچه اورمیه و گوتی‌ها در شرق این دریاچه بودند . آنها مدتها در بخش مرکزی زاگرس حکومت داشته اند .
6- «مانائی‌ها» (mannaeans) اقوام ایرانی و آریایی بودند که در جنوب دریاچه اورمیه و بخش بزرگی از کردستان زندگی میکردند .مانائی‌ها در هنگام ابتدای قدرت گرفتن مادها در قرن هشتم قبل از میلاد بارها با اقوام آشوری و اورارتو درگیری نظامی داشته‌اند.
در آثار به دست آمده در تپه های «زیویه»و «حسنلو»آثار هنری دوره مانائی به دست آمده است .تپه «زیویه»(ziwiieh)در اطراف شهر سقزو تپه حسنلو در نزدیکی دهکده «سولدوز» در ساحل غرب دریاچه ارومیه است.
7- «سکاها و ماساژت‌ها» (scythians&massagetes) سکاها که اروپائیان به آنها «اسکیت» میگویند، اقوام آریایی هستند که در منطقه شرق و غرب دریای مازندران زندگی می کردند و ماساژت‌ها (اقوام ماهی‌خوار) در جوار آنها در شرقی دریای مازندران زندگی میکردند. سکاها با آن که آریائی بودند همواره مزاحم حکومتهای ایرانی از زمان مادها به بعد بوده اند.
اقوام دیگری هم بودند که همواره با همسایگان خود در حال مبارزه بودند ،این اقوام عبارت بودند از
«کیمری ها» (cimmerians) که در اطراف دریاچه «وان» و ارمنستان کنونی زندگی میکردند و «سارمات» (sarmatians) آریائی که در کنار سکاها زندگی میکردند.
اقوامی که از آنها نام بردیم بر اثر تنازع و مبارزه با یکدیگر به ضعف کشیده شوند به انقراض کشیده شدند و فرصتی بدست آمد که قوم ماد در غرب ایران سر برافراشته و اولین دولت ایرانی را در قرن هشتم قبل از میلاد تشکیل دهد. مطلبی که نباید از آن گذشت بیان ویژگی‌های قوم «اوستی» (ossetian) است که یکی از ریشه‌دارترین بازمانده تیره آریائی هستند که بعد از گذشت قرنها آداب و رسوم سنتهای ایران کهن را حفظ کرده اند و تا کنون به گویش ایران باستان سخن میگویند . اوست هاخود را «ایرون» و سرزمین خود را (ایرستون =ایرستان) می‌نامند و در بخش مرکزی قفقاز در دو سوی کوههای قفقاز ساکن هستند . زبان آنها چون سغدی، خوارزمی و سکائی باستان است. اوستی‌ها بین گرجستان و جمهوری فدراسیون روسیه قرار دارند .
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامه‌ريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
ارسال ها: 204
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!