در یکی از آزمایشهای تعیین کننده در فیزیک در پایان سدهی نوزدهم میلادی، (1940ـ1856) تامسون از مفهومی که هم اینک توصیف شد برای اندازهگیری نسبت بار به جرم الکترون استفاده کرد.
تامسون برای این آزمایش که در سال 1897 در آزمایشگاه کاوندیش در کمبریج انگلستان انجام شد از وسیلهای که در شکل زیر نشان داده شده است استفاده کرد. در یک محفظهی شیشهای با خلاء بالا، الکترونها توسط اختلاف پتانسیل V بین دو آند A و A پریم از کاتد داغ شتاب میگیرند و بهصورت باریکهای در میآیند. تندی v الکترونها توسط پتانسیل شتابدهندهی V تعیین میشود. انرژی جنبشی K برابر است با اتلاف انرژی پتانسیل الکتریکی eV، که در آن e بزرگی بار الکترون است.
الکترونها از بین تیغههای P و P پریم میگذرند و به پردهی واقع در انتهای لامپ برخورد میکنند که با مادهای اندوده شده که در نقطهی برخورد فلوئورسان میشود (میتابد).
چشمگیرترین جنبهی اندازهگیریهای e/m تامسون آن بود که او برای این کمیت یک تک مقدار بهدست آورد. این مقدار به مادهی کاتد، گاز باقی مانده در لامپ یا هر چیز دیگری دربارهی آزمایش بستگی نداشت. این ناوابستگی نشان داد که ذرههای موجود در باریکه که اکنون آنها را الکترون مینامیم جزء سازندهی معمول همهی مادهها هستند. به این ترتیب افتخار کشف نخستین ذرهی زیرـ اتمی یعنی الکترون به تامسون میرسد. افزون بر این او دریافت که تندی الکترونهای باریکه حدود یکدهم تندی نور بود، تندیای که بسیار بزرگتر از هر تندیای است که پیش از آن برای یک ذرهی مادی اندازهگیری شده بود.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!