کسالت و خواب آلودگی بهاری از دیدگاه پزشکی بیماری محسوب نمیشود، بلکه این حالت ناشی از تغییرات بدن به واسطه گذر از فصل زمستان به فصل بهار است.
این تغییرات تنها مختص انسان نیست، بلکه در میان جانوران نیز مشاهده میشود. اغلب پرندگان بر خلاف دیگر ماههای سال، به ناگاه در اوایل اسفند یا ساکت میشوند یا به ندرت آواز میخوانند.
بر اساس مطالعات صورت گرفته، دانشمندان دریافتند که دو نوع هورمون در این رابطه نقش بسیار مهمی دارند: هورمون «ملاتونین» که هورمون خواب نیز نامیده میشود و هورمون «سروتونین» یا هورمون نشاط که شادیآور بوده و ترشح آن موجب ایجاد تحرک و انرژی در بدن میشود.
هورمون ملاتونین توسط هیپوفیر در مغز تولید میشود و هدایت ریتم خواب و بیداری انسان بر عهده این هورمون است.
میزان بالای ملاتونین در بدن فعالیت بدن را کاهش داده و میزان نشاط و سرحالی را پایین میآورد، اما در طول روز و ساعات روشن سروتونین (هورمون شادی) بیشتری تولید میشود و این هورمون میزان فعالیت بدن را بالا برده و نشاط و احساس شادی را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد.
دانشمندان همچنین معتقدند، تغییرات شدید آب و هوایی باعث نیاز بیش از حد معمول انسان به خواب در فصل بهار میشود. رگهای خونی بدن انسان به خوبی قادرند با هرگونه دمایی خود را وفق دهند (رگهای بدن در فصل گرما گشاد و در سرما دوباره تنگ میشوند).
با این وجود رگها نمیتوانند در بهار به حد کافی و با سرعت مورد نیاز، خود را با تغییرات سریع و نسبتا شدید آب و هوایی تطابق دهند که نتیجه این حالت ایجاد سرگیجه و سردرد در انسان است.
از سویی دیگر، بدن انسان در فصل بهار به شدت نیازمند تامین انواع ویتامینها و مواد معدنی مانند آهن است، چرا که کمبود این ماده مهم حیاتی، خونسازی را دچار اختلال کرده و به دنبال آن روند تامین اکسیژن مورد نیاز بدن مختل میشود که نتیجه آن خستگی، ضعف و افت کارایی بدن است.
راه هایی برای از بین بردن خواب آلودگی 1- 1 تا 2 ساعت گردش در هوای آزاد بعد از طلوع خورشید میتواند به ترشح بیشتر سروتونین در فاصله زمانی کوتاهتر کمک کند که نتیجه آن افزایش نشاط در بدن و رفع خستگی و کسالت است.
2- ورزش های سبک، مصرف ویتامین ث، مصرف 2 لیتر آب در روز و مصرف سبزیجات و میوه جات تازه سبب سازگاری بدن با این فصل است.
3- خواب کافی ولی نه بیش از اندازه، در رفع کسالت موثر است.
4- شستن دست و صورت پس از بیدار شدن با آب سرد بسیار مهم است و داشتن تحرک بدنی هم به فرد در رفع کسالت کمک می کند.
5- چرت 15 دقیقهای بین روز بسیار مفید است. قبل از رفتن به رختخواب غذای پرحجم مصرف نکنید. پس از خواب نیز یک دوش آب ولرم در رفع خواب آلودگی و کسالت موثر است.
امتیاز: 0.00
وزارت آموزش و پرورش > سازمان پژوهش و برنامهريزی آموزشی
شبکه ملی مدارس ایران رشد
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!