هیچ یک از شعرا و سخنوران فارسی زبان به اندازه خیام در جهان ( به ویژه در میان انگلیسی زبانان ) شهرت نیافته اند حتی حافظ. با اینکه مقام شاعری خیام بسیار فروتر از مقام علمی اوست ( خیام یکی از ریاضی دانان مطرح ایرانی بود ( است ) ) اما مفاهیم و معانی بلندی که در غالب چند رباعی محدود و معدود از او به یادگار مانده ، مقام علمی او را تحت تاثیر مقام شاعری اش قرار داده. اما شاید شهرت عالمگیر خیام مدیون ترجمه ای باشد که شاعر انگلیسی ، ادوارد فیتز جرالد از رباعیات او منتشر کرد.
ادوارد به زبان فارسی تسلط کامل نداشت به همین خاطر برای درک مفهوم اشعار خیام ناگزیر بود به دوستش ، پروفسور کاول ، استاد زبان فارسی در دانشگاه کلکته نامه بنویسد و تا او با پیک قرن نوزدهمی پاسخ بدهد به انتظار بنشیند. به دلیل این ناتوانی ادوارد ناگزیر ، مفهوم و مضمونی را که از یک رباعی درک می کرد در غالب عبارات انگلیسی می ریخت اما این غالب ها را بسیار زیبا انتخاب می کرد که حتی گاهی ترجمه او شیرین تر از خود رباعی می شد. برای نمونه یک رباعی و ترجمه آن را ببینید:
اسرار ازل را نه تو دانی و نه من وین حرف معما نه تو خوانی و نه من
هست از پس پرده گفتگوی من و تو چون پرده بر افتد نه تو مانی و نه من
ترجمه : دری بود که برای گشودنش کلیدی نیافتیم و پرده ای آویخته بود که فراسویش را نتوانستیم دید. من و تو در این باب اندکی سخن گفتیم و زان پس نشانی از من و تو باقی نماند.
ارسال ها: 411
شما باید یک عنوان و متن وارد کنید!